WWW.ARBNOR-GASHI.PAGE.TL
  PRIZRENI
 

Prizreni

 

(Përcjellë nga Prizren)
Shko te: navigacion, kërko
 
 
 
Prizreni dhe rajoni rreth Prizrenit
 
Prizreni në vitin 1863

Prizreni (në tekste edhe Prizrend, serbisht: Призрен ) është qytet në pjesën jug-perdimore të Kosovës si dhe i dyti në Kosovë për nga madhësia dhe popullsia pas Prishtinës. Prizreni po ashtu është qendër e komunës dhe rajonit me të njëjtin emër.

PrizreniEmbema.JPG

Të dhënat arkeologjike lënë të kuptojnë, se ky territor ishte i banuar që nga antika, kur njihej me emrin Theranda e në këtë trevë banonte një popullsi Dardane. Gjatë shekullit XI ishte qendër e rëndësishme qytetare, më 1019 Prizreni ishte seli e ipeshkevis të perandorisë Bizantine. Gjatë shek XII-XIV u vendosën në këto treva pjesëtarët e popullsisë sllave. Në kohën e sundimit të mbretërve Dushan dhe Urosh, Prizreni qe herë pas here selia e mbretërive të tyre.


 

Vende të vizitueshme

Areali muzeal i shtepise "Lidhja e Prizerenit"

Shiko dhe këtë

  • Komuna e Prizrenit
  • Regjioni i Prizrenit me komunat Prizren, Rahovec, Sharr,Therandë, Malisheve
  • Nahija e Prizrenit

Universiteti i Prizrenit

Numrat Postal

Posta dhe Telekomi i Kosovës sipas Unionit Postar Univerzal për Prizren ka caktuar numrat e kodeve postare të paraqitura në tabel.

Kodi Postar i Kosovës - 20000 Prizren
Qarku Komuna vendbanimi Numri
Prizren Prizren Prizren 20000
Prizren Prizren Prizren 1 20010
Prizren Prizren Prizren 2 20020
Prizren Prizren Prizren 3 20030
Prizren Prizren Prizren 4 20040
Prizren Prizren Prizren 5 20050
Prizren Prizren Prizren 6 20060
Prizren Prizren Prizren 7 20070
Prizren Prizren Prizren 8 20080
Prizren Prizren Zym 20510
Prizren Prizren Zhur 20520
Prizren Prizren Reçan 20530
Prizren Prizren Mamushë 20540
Prizren Prizren Korishë 20550
Prizren Rahovec Rahovec 20500
Prizren Rahovec Rahovec 1 20510
Prizren Rahovec Rahovec 2 20520
Prizren Rahovec Ratkoc 20530
Prizren Rahovec Xërxë 21000
Prizren Rahovec Hoça e Madhe 21050
Prizren Rahovec Krush e Madhe 21060
Prizren Dragash Dragash 22000
Prizren Dragash Bresanë 22050
Prizren Dragash Bellobradë 22060
Prizren Dragash Brod 22070
Prizren Dragash Krushevë 22080
Prizren Therandë Therandë 23000
Prizren Therandë Mushtishë 23050
Prizren Therandë Samadraxhë 23060
Prizren Malishevë Malishevë 24000
Prizren Malishevë Banjë e Madhe 24050
Prizren Malishevë Kijevë 24060
Ref: PTK

Komuna e Prizrenit

 

 


 

Komuna e Prizrenit
Emblema Vendndodhja
Qendra e qytetit
 
Statistika
Popullsia
-dendësia
221,374 banorë
345 banorë/km²
Sipërfaqja 640 km²
Administrata
Shteti Kosovë
Qarku Prizreni
Adresa e kuvendit ish Bankosi
Posta 20 000
Prefiksi telefonik 0381 29
Faqe zyrtare KK Prizren
Politika
Kryetar Ramadan Muja
Partia udhëheqëse PDK
 
 

Komuna e Prizrenit është njësi administrative në pjesën jugore të Kosovës.

Pak histori

Të dhënat arkeologjike lënë të kuptojnë, se ky territor ishte i banuare që nga antika, kur njihej me emrin Theranda e në këtë trevë banonte një popullsi Dardane. Gjatë shek XI ishte qendër e rëndësishme qytetare, më 1019 Prizreni ishte seli e ipeshkevis të perandorisë Bizantine. Gjatë shek XII-XIV u vendosën në këto treva pjesëtarët e popullsisë sllave. Në kohën e sundimit të mbretërve Dushan dhe Urosh, Prizreni qe herë pas here selia e mbretërive të tyre.

Gjeografia

Prizreni është qyteti me jugor i Kosoves, vetem 18 km nga kufiri shqiptaro-shqiptar ne Vermice-Morin. I rrethuar nga male te larta (Sharri, Pashtriku, Koretniku), por i lagur nga ujerat e dy lumenjeve (Drini i Bardhe dhe Lumbardhi) rajoni i Prizrenit dallohet për nje klime me te bute, ne krahasim me pjeset tjera te Kosoves. Ka lartesi mbidetare prej rreth 400 m.

Ekonomia

  • Bujqësia
  • Agrobiznesi
  • Prodhimi i Verës
  • Shoqatat Afarsite


 

Demografia

Shiko : Lista e ardhacakëve - Prizren
Përbërja etnike
Viti/Etnia Shqiptar  % Boshnjak  % Serb  % Turq  % Romë  % Të tjerë  % Total
1991 132,591 75.6 19,423 11.1 10,950 6.2 7,227 4.1 3,96 3 2.3 1,259 0.7 175,413
1998 n/a n/a 38,500 n/a 8,839 n/a 12,250 n/a 4,500 n/a n/a n/a n/a
Jan. 2000 181,531 76.9 37,500 15.9 258 0.1 12,250 5.2 4,500 1.9 n/a n/a 236,000
Mars 2001 181,748 81.9 22,000 9.9 252 0.1 12,250 5.5 5,424 2.4 n/a n/a 221,674
Maj 2002 182,000 79.6 29,369 12.8 197 0.09 11,965 5.2 4,400 1.9 550 0.25 228,481
Dhjetor 2002 180,176 81.6 21,266 9.6 194 0.09 14,050 6.4 5,148 2.3 n/a n/a 221,374
Burimi: For 1991: Census data, Federal Office of Statistics in Serbia (figures to be considered as unreliable). 1998 and 2000 minority figures from UNHCR in Prizren, January 2000. 2000 Kosovo Albanian figure is an unofficial OSCE estimate January-March 2000. 2001 figures come from German KFOR, UNHCR and IOM last update March 2, 2001. May 2002 statistics are joint UN, UNHCR, KFOR, and OSCE approximations. December 2002 figures are based on survey by the Local Community Office. All figures are estimates.
Ref:
OSCE (PDF/HTML)

Kultura

Shiko dhe Objektet fetare në Prizren

Prizreni nder shekuj njihet si qytet i kultures dhe i tradites. Qysh ne shek.XV-XVI, Prizreni filloi te kultivoje vlera origjinale.Ne kete kohe u hap biblioteka e pare ne Kosove (nga Suzi Qelebia). Si nje qytet me laramani kulturash, ishte qender jo vetem e kultures shqipetare, por edhe te popujve tjere qe jetonin ne kete rajon. Punimet artizanale te zejtareve prizrenas janë te njohura edhe sot për vlerat e tyre te larta. Arkitektura orientale e ben sot Prizrenin qytetin me te bukur dhe me te vizituar ne Kosove. Pjesa e vjeter e qytetit ende është ne stilin e shekujve te kaluar, ndersa Kalaja antike i rri mbi koke, duke ja rritur bukurine gjithe ketij peisazhi. Qysh pas Lidhjes Shqiptare te Prizrenit, e sidomos gjate shek.XX Prizreni u be qender kulturore e gjithe rajonit te Kosoves. Shkollat e para te pergjitheshme, por edhe ato te profilizuara u hapen ne Prizren. Shoqerite kulturore, sic është SHKA "Agimi" e mbajten te gjalle vazhdimisht jeten kulturore te qytetit. Kete primat kulturor e forconte edhe roli i kryeqytetit te Kosoves, qe Prizreni e kishte deri ne vitin 1947.

Edhe gjate kohes se okupimit (1990-1999) kultura prizrenase mbijetoi, megjithese me veshtiresi te shumta. Festivali i kenges se vjeter qytetare "Zambaku i Prizrenit" për çdo vit mbledh kengetar nga te gjitha trojet shqiptare. "DOKUFest" është nje festival nderkombetar i filmit dokumentar, i cili viteve te fundit ka fituar reputacion te madh edhe jashte Kosoves. Pas luftes shume aktivitete u ringjallen, por megjithate ne krahasim me te kaluaren, qyteti i Prizrenit është perfshire ne "semundjen mbarekosovare" ku kultures po i kushtohet shume pak kujdes.

Edukimi

Para masave të dhunëshme serbe të viteve 1990-1999 dhe luftës, komuna e Prizrenit ka pasur 7 biblioteka publike me gjithsejtë 82.293 libra. Biblioteka kryesore në Prizren ka pasur 54.462 libra, ndërsa degët në Velezhë, Zhur, Sredskë, Lubizhdë dhe Mamush kanë pasur 27.831 libra. Megjithë faktin se edhe Prizreni ka qenë në gjendje lufte, fatmirësisht, bibliotekat kanë mbijetuarr nga shkatërrimi. Por gjërat e bibliotekave në Zhur, Zym dhe Mamush kanë qenë shpënë në bibliotekën kryesore dhe ato ende nuk janë vënë në punë.

Politika

Prizreni ka te zhvilluar strukturen politike sikurse pjesa tjeter e Kosoves. Partite me te medha shqiptare te Kosoves janë te perfaqesuara ne Kuvendin Komunal, ku perqindjen me te madhe e ka LDK, para PDK-se dhe AAK-se. Por politika prizrenase ka nje karakteristike tjeter: ne kete qytet janë te bazuara dy partite me te medha te minoriteteve jo-serbe ne Kosove, atij turk dhe boshnjak, te cilat ne KK te Prizrenit janë te perfaqesuara ne perqindje me te larte sesa ne nivelin qendror.

Të tjera

  • Telekomunikacioni
  • Transporti

Prizreni është ure lidhese ne mes te Kosoves dhe Shqiperise, si për fushen e Kosoves ashtu edhe për Rrafshin e Dukagjinit.

  • Ushtria

Gjate luftes se fundit ne Kosove, edhe rajoni i Prizrenit ka qene i perfshire nga luftimet. Shume njesi te UÇK-se kane operuar ne kete zone e cila është quajtur "Zona Operative e Pashtrikut".

  • Pushime

Prizreni është rajoni me turistik ne Kosove, si brendia e qytetit, ashtu edhe rrethinat e tij. Stili i vjeter i ndertimit dhe ruajtja e ketyre vlerave i japin pushuesit shume atraksione qe pak vende tjera ne Kosove mund ti ofrojne. Vende te viyitueshme jane kompleksi muzeal i Lidhjes se Prizerenit, xhamia ne qender te qztetit si edhe kisha katolike kun ndodhet piktuare e Huniadit dhe e Senderbeut. Gjithashtu, afersia me malin e Sharrit (Prevalla dhe Brezovica) por edhe komplekset te restoranteve dhe hoteleve ne Vermice, e bejne Prizrenin qytetetin me te populluar ne Kosove, sidomos gjate festave.

 
  www.arbnor-gashi.page.tl  
 
This website was created for free with Own-Free-Website.com. Would you also like to have your own website?
Sign up for free